Τα 10 πιο διάσημα σύμβολα της Αρμενίας

Τα παρακάτω σύμβολα αποτελούν τις βάσεις της αρμενικής εθνικής ταυτότητας. Με αυτά ταυτίζονται οι Αρμένιοι σε ολόκληρο τον κόσμο και εκπροσωπούν τον πολιτισμό και την ιστορία της πατρίδας τους.

Σε αυτό το άρθρο θα σας παρουσιάσουμε τα πιο ξακουστά σύμβολα της χώρας μας που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα.

Όπως παντού, έτσι και στην Αρμενία, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι προληπτικοί. Κάποιοι απλά πιστεύουν σε πράγματα που δεν μπορούν να εξηγήσουν. Άλλοι πιστεύουν αντικείμενα και σύμβολα που διαθέτουν μια ενέργεια που μπορεί να επιφέρει καλό ή κακό.

Όμως για την πλειοψηφία, τα σύμβολα εκπροσωπούν κάποιο γεγονός ή κάποιο συναίσθημα. Μπορείτε να συναντήσετε αυτά τα αρμενικά σύμβολα στην καθημερινότητα των Αρμενίων. Σε κοσμήματα, διακοσμητικά χώρου, τατουάζ κ.α.

1) Το Αρμενικό Σύμβολο της Αιωνιότητας

Το σύμβολο της αιωνιότητας ή αλλιώς Αρεβαχάτς (Σταυρός του Ηλίου) είναι το διασημότερο από τα αρμενικά σύμβολα.

Το Αρεβαχάτς συμβολίζει την ιδέα της παντοτινής ζωής και η σημασία του συμβόλου δεν έχει αλλάξει με το πέρας του χρόνου.

Από τον 5ο αιώνα το σύμβολο αυτό συναντάται σε στήλες ναών και πάνω στις γνωστές σταυρόπετρες (Χατσκάρ).

Το σύμβολο συναντάται επίσης στα τείχη της πόλης Ανί – παλιάς πρωτεύουσας της Αρμενίας – που βρίσκεται στα τουρκοκρατούμενα εδάφη της Ιστορικής Αρμενίας. Η πόλη της Ανί είναι γνωστή και ως η πόλη με τις χίλιες και μία εκκλησίες, οι οποίες βεβηλώθηκαν από τις τουρκικές αρχές σε ένα από τα γνωστότερα παραδείγματα πολιτιστικής γενοκτονίας.

Όσοι είναι παρατηρητικοί θα έχουν προσέξει πως το σύμβολο της αιωνιότητας είναι χαραγμένο και στην εστία του πασίγνωστου μνημείου Tsitsernakaberd της Αρμενικής Γενοκτονίας στο Γερεβάν.

2) Το όρος Αραράτ

Όταν αναφερόμαστε στην Αρμενία ή στους Αρμένιους η πρώτη εικόνα που έρχεται στο μυαλό είναι το όρος Αραρατ (ή Μασίς όπως αποκαλείται συχνά). Ίσως αποτελεί το πιο ζωγραφισμένο σύμβολο της Αρμενίας. Δεν υπάρχει ούτε ένας Αρμένιος, είτε στην Αρμενία είτε στην Διασπορά, που να μην έχει ζωγραφίσει το Αραρατ με μαρκαδόρους ή ξυλομπογιές όταν ήταν παιδί.

Για τους Αρμένιους το όρος Αραράτ είναι ιερό, καθώς σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη είναι το βουνό στο οποίο προσάραξε η Κιβωτός του Νώε μετά την μεγάλη πλημμύρα.

Δύσκολα θα συναντήσετε Αρμένιο που να θεωρεί το Αραράτ ένα απλό βουνό. Για τους περισσότερους είναι το απόλυτο σύμβολο της εθνικής ταυτότητάς τους.

Το Αραράτ βρίσκεται μόλις μερικά χιλιόμετρα μακριά από το Γερεβάν (πρωτεύουσα της Αρμενίας) και τραβάει όλα τα βλέμματα πάνω του καθώς είναι ευδιάκριτο από κάθε γωνιά της πόλης. Οι χαρακτηριστικές δύο κορυφές του ονομάζονται Μετζ Μασίς (η μεγάλη) και Ποκρ Μασίς (η μικρή) και έχουν ύψος 5,137 και 3,896 μέτρα αντίστοιχα.

Σήμερα, το Αραράτ βρίσκεται – κι αυτό – στα τουρκοκρατούμενα εδάφη της Ιστορικής Αρμενίας. Γι’ αυτό εκτός από το μεγαλείο της Μεγάλης Αρμενίας, το Αραράτ συμβολίζει παράλληλα την απώλεια της ιστορικής πατρίδας και την Γενοκτονία των Αρμενίων. Οι Αρμένιοι είναι «οι άνθρωποι του Αραράτ» καθώς ο αρχαίος αρμενικός πολιτισμός είχε τις ρίζες του στους πρόποδες του επιβλητικού Αραράτ, γνωστός και ως Ουραρτού.

Για όσους θέλουν να απολαύσουν την μαγευτική θέα του Αραρατ από πολύ κοντά, τους συμβουλεύουμε να επισκεφθούν το μοναστήρι Χορ Βιράμπ που βρίσκεται μόλις 8 χιλιόμετρα μακριά από τους «δύο γίγαντες». Εμπιστευθείτε μας, δεν θα το μετανιώσετε…

3) Το Αρμενικό Αλφάβητο

Το αρμενικό αλφάβητο είναι ίσως το πιο πολύτιμο σύμβολο για τους Αρμένιους, κυρίως λόγω της ιστορικής του σημασίας και της πρακτικής του χρησιμότητας.

Δημιουργήθηκε από τον Μεσρόπ Μαστότς το 405, περισσότερο από 1600 χρόνια πριν. Το αρμενικό αλφάβητο ή όπως το αποκαλούν οι Αρμένιοι «Aybupen», αρχικά περιείχε 36 γράμματα. Αργότερα προστέθηκαν το «Ο» και το «Φ» αυξάνοντας τον αριθμό των γραμμάτων σε 38. Σήμερα, κυρίως στην Αρμενία και όχι τόσο στην διασπορά, έχει προστεθεί ακόμα ένα γράμμα το «ιεβ» που σημαίνει «και».

Για τους Αρμένιους η γλώσσα και κατ’ επέκταση το αρμενικό αλφάβητο αποτέλεσαν τον ακρογωνιαίο λίθο στην προσπάθεια διατήρησης της αρμενικής εθνικής ταυτότητας στους δύσκολους καιρούς μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 από την Τουρκία.

Δεν είναι τυχαίο πως οι πρόγονοί μας, σε όποια χώρα κι αν τους οδήγησε η προσφυγιά, όσο δύσκολες κι αν ήταν οι οικονομικές συνθήκες για τον καθένα, πρώτο τους μέλημα ήταν να συσπειρωθούν σε κοινότητες και να χτίσουν σχολεία, για μπορέσουν οι απόγονοί τους να μάθουν την αρμενική γλώσσα κι έτσι να μην ξεχάσουν ποτέ τις ρίζες τους.

Το αρμενικό αλφάβητο ήταν το πρώτο «εργαλείο» στα χέρια των Γενοκτονημένων Αρμενίων για να ξαναχτίσουν την πατρίδα τους και να ξεκινήσουν τον αγώνα για την δικαίωση του αρμενικού λαού.

Επίσης, το αρμενικό αλφάβητο αντικατοπτρίζει το σύστημα αξιών του αρμενικού λαού. Αυτές οι αξίες είναι εμφανείς από μία φράση. Η φράση αυτή μεταφράστηκε από την Κλείδα του Σολομώντα και έγινε η πρώτη πρόταση που γράφτηκε με τα γράμματα του αρμενικού αλφαβήτου από τον Μεσρόπ Μαστότς:

«Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:»

Που σημαίνει:

«Γνωρίζοντας την σοφία και την διδασκαλία, αντιλαμβανόμαστε τα λόγια της κατανόησης.»

4) Η Σημαία της Αρμενίας

Η σημαία της Αρμενίας είναι γνωστή και ως “yeraguyn” η αλλιώς η τρίχρωμη, επειδή αποτελείται από τρεις λωρίδες ίδιου ύψους με τρία διαφορετικά χρώματα: κόκκινο, μπλε και πορτοκαλί.

Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει τον χριστιανισμό, τον ατέρμονα αγώνα του αρμενικού λαού για επιβίωση και δικαίωση, και την ανεξαρτησία. Για πολλούς το κόκκινο συμβολίζει επίσης το αίμα των 1,5 εκατομμυρίων αθώων θυμάτων της Αρμενικής Γενοκτονίας του 1915 από την Τουρκία.

Το μπλε χρώμα συμβολίζει την θέληση του αρμενικού λαού να ζει κάτω από την γαλήνη και ειρήνη του γαλάζιου ουρανού.

Το πορτοκαλί χρώμα συμβολίζει το δημιουργικό ταλέντο και την εργατική φύση των Αρμενίων. Μερικοί έχουν ταυτίσει το πορτοκαλί χρώμα με το εθνικό φρούτο της Αρμενίας, το βερίκοκο.

Παρ’ όλο που ο νόμος για την θέσπιση της αρμενική σημαία υιοθετήθηκε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, το yeraguyn χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως η εθνική σημαία της Αρμενίας το 1918 μετά την ανεξαρτητοποίηση της πρώτης Δημοκρατίας της Αρμενίας.

5) Το εθνόσημο της Αρμενίας

Στο εθνόσημο της Αρμενίας διακρίνονται ένα λιοντάρι με φτερά και ένας αετός. Το λιοντάρι και ο αετός αποτελούσαν σύμβολα των αρχαίων αυτοκρατοριών της Αρμενίας για αιώνες.

Όπως και με την σημαία, έτσι με το εθνόσημο, ο νόμος που το θέσπισε ως το εθνόσημο της Αρμενίας υιοθετήθηκε το 1992, όμως χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά κατά την διάρκεια της περιόδου της πρώτης Δημοκρατίας της Αρμενίας (1918 – 1920).

Το λιοντάρι και ο αετός κρατούν μια ασπίδα. Η ασπίδα χωρίζεται σε πέντε ξεχωριστά κομμάτια. Στο μεσαίο κομμάτι της ασπίδας βρίσκεται το όρος Αραράτ και στην κορυφή του η Κιβωτός του Νώε. Στις τέσσερις γωνίες της ασπίδας βρίσκονται τα σύμβολα των 4 μεγαλύτερων Αρμενικών Βασιλείων.

Κάτω αριστερά βλέπουμε τους δύο αετούς που ήταν το σύμβολο της Βασιλείας του Αρταξία (1ος αιώνας π.Χ.). Πάνω αριστερά το λιοντάρι με τον σταυρό ήταν το σύμβολο του Βασιλείου των Παγκρατουνί (7ος – 11ος αιώνας μ.Χ.). Πάνω δεξιά συναντάμε τον δικέφαλο αετό που ήταν το σύμβολο του Βασιλείου του Αρσασιντ (2ος – 4ος αιώνας μ.Χ.) Κάτω δεξιά βρίσκεται το λιοντάρι που κρατάει έναν σταυρό που αποτελούσε το σύμβολο του Βασιλείου της Κιλικίας (12ος – 13ος αιώνας μ.Χ.).

Επιπλέον, στο κάτω μέρος του εθνοσήμου βλέπουμε τα παρακάτω πέντε στοιχεία:

Σπαθί: η δύναμη του έθνους που σπάει τις αλυσίδες της καταπίεσης.

Σπασμένη Αλυσίδα: η βούληση του λαού για ανεξαρτησία και ελευθερία

Σιτάρι: η εργατική φύση του αρμενικού λαού

Φτερό: η πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά των Αρμενίων

Κορδέλα: συμβολίζει την σημαία της Αρμενίας.

6) Χατσκάρ (Σταυρόπετρα)

Το χατσκάρ είναι ένα ιδιαίτερο παράδειγμα του αρμενικού πολιτισμού. Τα χατσκάρ αποτελούν μνημεία εξωτερικού χώρου χαραγμένα σε πέτρα. Στο κέντρο των χατσκάρ δεσπόζει πάντα ένας σταυρός σκαλισμένος με ιδιαίτερα πολύπλοκα σχέδια.

Μπορεί κανείς να χρονολογήσει την ανάπτυξη του αρμενικού πολιτισμού απλά παρατηρώντας και συγκρίνοντας χατσκάρ από διαφορετικές ιστορικές περιόδους.

Σήμερα, το χατσκάρ ανήκει στην λίστα προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Παρόλα αυτά, το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να νοθεύσει την πολιτιστική κληρονομιά και την ιστορία της Αρμενίας, καταστρέφοντας χιλιάδες χατσκάρ στην κατεχόμενη περιοχή του Ναχιτσεβάν παραβιάζοντας τους νόμους της UNESCO.

7) Το Βερίκοκο

Χωρίς αμφισβήτηση το πιο νόστιμο από τα σύμβολα της Αρμενίας είναι το βερίκοκο ή αλλιώς «τζιράν» στα αρμενικά. Ακόμα και η βοτανική ονομασία του βερίκοκου είναι Prunus Armeniaca.

Η αγάπη των Αρμενίων προς το βερίκοκο δεν σταματάει στην γεύση του. Το παραδοσιακό αρμενικό μουσικό όργανο «Ντουντούκ» κατασκευάζεται από ξύλο βερικοκιάς.

Σήμερα, υπάρχουν πολλά φεστιβάλ στην Αρμενία αφιερωμένα στο βερίκοκο. Το πιο γνωστό είναι το «Φεστιβάλ Βερίκοκου» που γιορτάζεται τον Ιούλιο, την πιο κατάλληλη εποχή για το θέρισμα του βερίκοκου.

Επίσης, το πορτοκαλί χρώμα στην Αρμενική σημαία συχνά αποκαλείται “tziranaguyn”, δηλαδή το χρώμα του βερίκοκου.

8) Το Ρόδι

Δεν θέλουμε να υποτιμήσουμε την νοστιμιά του ροδιού, όμως ο λόγος που αυτό το εξωτικό φρούτο έγινε σύμβολο των Αρμενίων είναι πολύ βαθύτερος.

Αρχικά, σύμφωνα με την αρμενική μυθολογία, το ρόδι συμβολίζει την ευτυχία, την τύχη, τον γάμο και την επιτυχία. Το ρόδι αποτελεί το πιο χρησιμοποιημένο διακοσμητικό στοιχείο στα αρχαία αρμενικά χειρόγραφα βιβλία.

Οι Αρμένιοι το αποκαλούν το φρούτο της ζωής και οι πιο προληπτικοί πιστεύουν ότι ένα ώριμο ρόδι περιέχει 365 σπόρους – έναν για κάθε μέρα του χρόνου.

Το ρόδι έχει γίνει έμπνευση για πολλούς Αρμένιους καλλιτέχνες, όπως για τον γνωστό Αρμένιο σκηνοθέτη Sergei Parajanov ο οποίος ονόμασε την διασημότερη ταινία του «Το χρώμα του ρόδου».

Στην Ελλάδα, το ρόδι αποτελεί το λογότυπο της Ένωσης Αρμενίων Εφήβων, ως ευχή προς τους Αρμένιους εφήβους για ένα μέλλον γεμάτο επιτυχίες και ευημερία.

9) Το Αρμενικό Χαλί

Τα αρμενικά χαλιά είναι γνωστά για τα γεωμετρικά τους σχέδια και τα έντονα χρώματα τους.

Αυτή την παραδοσιακή μορφή τέχνης μπορεί να την συναντήσει κανείς σε κάθε πόλη και χωριό της Αρμενίας και μάλιστα θα παρατηρήσει πως κάθε περιοχή έχει τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο να τα διακοσμεί.

Τα πιο γνωστά και ακριβά αρμενικά χαλιά είναι αυτά που προέρχονται από το Ναγκόρνο Καραμπάχ – Αρτσάχ.

10) Το λουλούδι «Μη Με Λησμόνει»

Το ανθός του φυτού «μη με λησμόνει» έγινε το επίσημο λογότυπο της εκατονταετηρίδας της Αρμενικής Γενοκτονίας (1915 – 2015).

Το σύμβολο αυτό δεν επιλέχθηκε μόνο ως ένα σύμβολο αιωνιότητας, αλλά ως κομμάτι της νέας εποχής για το αρμενικό έθνος. Περισσότερα από 100 χρόνια μετά την Γενοκτονία των Αρμενίων από την Τουρκία, το αρμενικό έθνος θυμάται και διεκδικεί τα απαράγραπτα δικαιώματα του αρμενικού λαού. Πλέον, η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι ένα αναγνωρισμένο γεγονός από όλο τον κόσμο και ο αγώνας για την δικαίωση έχει μπει στην τελική ευθεία. Με σύμμαχο την συνείδηση ολόκληρου του κόσμου ο αρμενικός λαός συνεχίζει να πιέζει την Τουρκία να αναγνωρίσει το έγκλημα που διέπραξε εναντίον του αρμενικού λαού.

Ο μαύρος κύκλος στο κέντρο του λογότυπου συμβολίζει το παρελθόν και συγκεκριμένα τον πόνο των Αρμενίων κατά την διάρκεια και στον απόηχο της Αρμενικής Γενοκτονίας.

Τα λεπτά λιλά πέταλα συμβολίζουν την ενότητα των αρμενικών κοινοτήτων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα μεγάλα μοβ πέταλα συμβολίζουν τις 5 ηπείρους στις οποίες οι επιζώντες της Αρμενικής Γενοκτονίας βρήκαν καταφύγιο και κατάφεραν να χτίσουν το μέλλον τους. Το σκούρο μοβ χρώμα επίσης συμβολίζει την Αρμενική Εκκλησία που αποτελεί αδιάσπαστο κομμάτι της αρμενικής εθνικής ταυτότητας.

Τα δώδεκα κίτρινα τραπεζοειδή σχήματα συμβολίζουν τους 12 πυλώνες στο Τσιτσερνακαπέρτ, το μνημείο της Γενοκτονίας των Αρμενίων στο Γιερεβάν. Επίσης, το κίτρινο χρώμα συμβολίζει το φως, την δημιουργικότητα και την ελπίδα.

Πηγή: ayf.gr